THAI GIÀ THÁNG

 

o

Thai già tháng là thai kỳ với tuổi thai từ 42 tuần trở lên. 

Việc xác định tuổi thai là vô cùng quan trọng. Ngày dự sanh nên được chẩn đoán một cách chính xác nhất có thể. Phối hợp tính ngày dự sanh dựa trên ngày kinh chót và siêu âm

Tỷ lệ tử vong chu sinh là khác nhau ở các dưới nhóm của thai đủ tháng trong đó tỉ lệ tử vong chu sinh là thấp nhất tại thời điểm 39 tuần 0/7 đến 40 tuần 6/7.

Thai quá ngày không những không mang lại lợi ích mà tiềm tàng rất nhiều nguy cơ cho cả mẹ lẫn con: Thai lưu, hội chứng thai quá trưởng thành, thai to, thiểu ối, tiền sản giật, chuyển dạ kéo dài, bất xứng đầu chậu…làm tăng tỷ lệ tử vong cho cả mẹ lẫn con, làm tăng tỷ lệ MLT cũng như giúp sanh bằng dụng cụ

Thai già tháng không phải chỉ định MLT mà MLT chỉ khi có chỉ định sản khoa

ĐỊnh nghĩa

Các dưới nhóm (subgroups) của thai đủ tháng :

Đủ tháng sớm (Early term) - 37+0 to 38+6 tuần tuổi thai 

Đủ tháng (Full term) - 39+0 to 40+6 tuần tuổi thai 

Đủ tháng muộn (Late term) - 41+0 to 41+6 tuần tuổi thai

Già tháng (Postterm ) - ≥42+0 tuần tuổi thai 

Thai quá ngày dự sanh là trên 40 tuần, trong khi thai quá ngày là từ 42 tuần trở lên. Đối với thai quá ngày dự sanh mình còn có thể theo dõi CHỜ chuyển dạ tự nhiên, trong khi thai quá ngày thì phải xử trí luôn, có thể khởi phát chuyển dạ hoặc mổ lấy thai, chứ không còn theo dõi CHỜ CD tự nhiên nữa

Thai già tháng là tuổi thai từ 42 tuần trở lên (294 ngày từ ngày đầu chu kỳ kinh cuối, hoặc quá ngày dự sanh 2 tuần) ≠ Thai quá ngày dự sanh

William Obstetric 26 e page 2094

ACOG Committee Opinion No 579: Definition of term pregnancy. Obstet Gynecol. 2013 Nov;122(5):1139-1140. doi: 10.1097/01.AOG.0000437385.88715.4a. PMID: 24150030.

Nguy cơ trên thaui

Tử vong chu sinh

Tỉ lệ tử vong chu sinh = (Số ca thai lưu+Số ca tử vong sơ sinh⁡sớm)/(Tổng số ca sinh) x 1000

Thống kê tỉ lệ tử vong chu sinh ở các tuần tuổi thai 

40-41 tuần: 0.86-1.08 ca/1000 ca sinh

41-42 tuần: 1.2-1.27 ca/1000 ca sinh

42-43 tuần: 1.3-1.9 ca/1000 ca sinh

>43 tuần: 1.58-6.3 ca/1000 ca sinh

 Tỉ lệ tử vong chu sinh khi thai trên 42 tuần tăng gần gấp 2 lần, trên 43 tuần tăng gấp 4 lần so với thai kỳ đủ tháng

Đối với thai kỳ sau 42 tuần, nhau thai bị thoái hoái dẫn đến suy tuần hoàn nhau – thai. Tuần hoàn nhau - thai hoạt động kém, không thể cung cấp đầy đủ dinh dưỡng và oxy cho thai. Kèm theo có thể xuất hiện tình trạng chèn ép rốn do thiểu ối, hít phân xu và nhiễm trùng ở thai quá ngày  Làm tăng tỉ lệ tử vong chu sinh

Hội chứng thai quá trưởng thành (Postmaturity Syndrome) (Fetal dysmaturity Syndrome)

Thuật ngữ được sử dụng để mô tả những trẻ sơ sinh, thường bắt gặp ở thai kỳ “già tháng”, có các đặc điểm của suy dinh dưỡng mãn tính trong tử cung. 

Khoảng 10-20% trẻ sơ sinh với thai kỳ già tháng có sự hiện diện hội chứng này , tỉ lệ xuất hiện tăng dần theo tuổi thai kéo dài.

Thai kì thuộc nhóm này tăng tỉ lệ chèn ép rốn do thiểu ối, tăng tỉ lệ nhịp tim thai bất thường do suy bánh nhau và chèn ép rốn, tống xuất phân su là hiện tượng thường thấy có thể do trưởng thành sinh lí của ruột và hoặc thiếu oxy thai. 

Bao gồm đặc điểm như cơ thể dài, gầy,mắt mở to, da nhiều nếp nhăn tạo cảm giác “già nua”, da phủ lớp phân su, móng tay dài

Thai to

Tần suất thai to ở thai quá ngày cao hơn thai đủ tháng (2.5 - 10% so với 0.8 - 1%)

Thai to làm tăng nguy cơ chuyển dạ kéo dài, bất xứng đầu chậu, kẹt vai, tổn thương đường sinh dục mẹ, băng huyết sau sanh…

Nguy cơ trên mẹ 

Đẻ khó trong chuyển dạ (9-12% ở thai quá ngày so với 2-7% ở thai đủ tháng)

Tổn thương tầng sinh môn nặng do thai to (3.3% vs 2.6%)

Tỉ lệ mổ lấy thai tăng gấp đôi. 

 Thai quá ngày là nguyên nhân làm tăng sự lo lắng cho thai phụ 

Các phương pháp chấm dứt thai kỳ

Thai quá ngày không phải là chỉ định MLT mà MLT trong thai quá ngày sẽ theo các chỉ định sản khoa về bất thường mẹ, thai, phần phụ.

Khi đủ điều kiện sanh ngã âm đạo, khởi phát chuyển dạ là phương pháp được lựa chọn để chấm dứt thai kì ở thai quá ngày

BISHOP <5 : CTC không thuận lợi cần làm chín muồi CTC

BISHOP >/= 5 : CTC thuận lợi