Vấn đáp Lạc nội mạc tử cung

* Lạc nội mạc tử cung là gì: Adenomyosis + Endometriosis. Giải phẫu bệnh phải có tế bào mô đệm tuỳ hành (phân biệt với u dạng lạc nội mạc buồng trứng)

* Yếu tố nguy cơ của LNMTC:

* 4 thuyết giải thích cơ chế gây lạc nội mạc tử cung

- Thuyết vi sang chấn

- Thuyết tử cung hai nguồn gốc

- Thuyết trào ngược máu kinh

- Thuyết tế bào gốc

* Giải thích các triệu chứng lâm sàng và cận lâm sàng dựa trên các học thuyết trên

- Lâm sàng:

Adenomyosis: Thống kinh + AUB-A + Vô sinh hiếm muộn

LNMTC trực tràng: đại tiện phân máu.

LNMTC bàng quang: tiểu ra máu

- Cận lâm sàng: Siêu âm (đầu tay, rẻ)/ MRIs (chẩn đoán trong những TH khó)/ Nội soi chẩn đoán

* Cơ chế LNMTC gây vô sinh (viêm dính vùng chậu, làm co gập vòi trứng, phản ứng viêm tăng sx interleukin, cytokin) -> môi trường không thuận lợi để phôi phát triển

* Giảm đau trong lạc NMTC

- LNMTC + đau bụng + hiếm muộn, muốn có con -> điều trị đau là điều trị triệu chứng, ưu tiên điều trị hiếm muộn.

- LNMTC + đau bụng + chưa muốn có con -> điều trị đau là điều trị triệu chứng + căn nguyên

- Cơ chế đau bụng trong LNMTC: viêm thần kinh sinh mạch + nhạy cảm trung ương

* Giảm đau bậc I:

NSAIDS điều trị triệu chứng, cơ sở là giảm tiết PGE2 -> giảm đau

COCs giảm đau trên cơ sở giảm estrogen mức độ vừa -> giảm COX 2 -> giảm đau

Progestins giảm đau trong lạc nội mạc: Hay dùng

* Giảm đau bậc II:

Progestins nếu chưa dùng ở bậc I (ưu tiên Dienogest vì là dẫn xuất trung gian. Dienogest là dẫn xuất của 19- nortestosterone và progesterol)

GnRH đồng vận: giảm cao nhất estrogen -> tử cung kích thước giảm, giảm rong kinh rong huyết ( tuy nhiên tác dụng phụ của mãn kinh nhiều, nên thận trọng khi dùng cho phụ nữ trẻ và vị thành niên). Không dùng đơn độc mà thường phối hợp với một thuốc add back (progestins)

Thuốc khác: Danazol, Gestrinone,..

* Quan điểm Danazol trong điều trị LNMTC (nam hóa giọng nói không hồi phục + mọc râu), rẻ tiền hiệu quả, nữ muốn chuyển giới thì dùng được

* Danazol và Gestrinone khác nhau như thế nào?

* Chuẩn bị tiền phẫu cho bệnh nhân LNMTC

Tư vấn kỹ cho BN về cuộc mổ, mổ khó và dính nhiều -> Giải thích cho BN + Chuẩn bị ruột

*Dinogest 2mg 28v (ngày 1v)

*Cấy que Mirena: giá 1tr5, tuổi,...

* Regulon: Lạc NMTC ở BT dùng Regulon còn đau, kinh ít hơn nhưng đỡ nhiều,...=> Dinogest => 3 lựa chọn:

1. Dinogest 4 6 months

2. Cấy que ngừa thai 3tr 3 năm

3. Vòng nội tiết 5tr 5 năm

* Hỏi BN có muốn có thai không, điều trị thuốc nào có thai được và thuốc nào giảm đau để chờ có con